Czym jest inteligencja?
Czy zastanawiałeś się kiedyś, czym jest inteligencja? Czy tak zwany iloraz inteligencji mierzony w testach IQ to jedyny wyznacznik tej jakże pożądanej cechy? Czy ten wskaźnik pokazuje, kto jest w stanie być innowacyjnym i kreatywnym? Według standardowej definicji inteligencja, „to zdolność do postrzegania, analizy i adaptacji do zmian otoczenia. Zdolność rozumienia, uczenia się oraz wykorzystywania posiadanej wiedzy i umiejętności w różnych sytuacjach”. Test IQ sprawdza umiejętność odnajdywania wzorca i dopasowywania elementu do jego otoczenia. Jest najłatwiej mierzalny, jego wynik można podać w liczbach, dlatego jest tak bardzo znany. Niestety, nie sprawdza czy człowiek potrafi w kreatywny sposób rozwiązać problem. Osoby z wysokim ilorazem inteligencji zwykle potrafią bardzo dobrze radzić sobie z zagadnieniami logicznymi, analizą sytuacji oraz z dedukcją. Nie rzadko łączy się to z umiejętnością kreatywnego myślenia, ale test IQ nie jest w stanie tego sprawdzić.
Co wspólnego mają ze sobą inteligencja, kreatywność i test rozbieżności
Na szczęście są inne testy sprawdzające inteligencję. Moim ulubionym jest test na inteligencje rozbieżną. Pierwszy raz spotkałem się z nim w książce „Poza schematem. Sekrety ludzi sukcesu” autorstwa Malcolma Gladwella. Według niego „test rozbieżności – wymaga użycia wyobraźni i zaprzęgnięcia umysłu do pracy na wielu różnych płaszczyznach jednocześnie.
W teście rozbieżności nie ma podziału na poprawne i niepoprawne odpowiedzi. Badacza interesuje ich liczba i oryginalność. Nie mierzy on inteligencji analitycznej, lecz coś zupełnie innego, znacznie bliższego kreatywności.”. Podczas zajęć z dziećmi i dorosłymi wykonuję taki test. Polega on na znalezieniu jak największej liczby zastosowań danego przedmiotu. Zwykle dorośli przegrywają w tym teście z dziećmi. Dzieje się tak dlatego, że każdy dorosły wpada w schematy, ma swoje utarte ścieżki myślenia, które są zgodne z otaczającym go światem. Dziecko w sposób naturalny jest bardziej kreatywne – potrafi bawić się swoją wyobraźnią. Niestety podczas nauki w szkole umiejętność kreatywnego myślenia ustępuje miejsca wykorzystywaniu znanych i działających schematów. Tymczasem najlepsze efekty osiąga się wtedy, gdy korzysta się z obydwu narzędzi – kreatywności i wiedzy.
Dlaczego kreatywność jest tak ważna?
Dlaczego kreatywność jest tak ważna? Ponieważ w dzisiejszych czasach, w których wielu uważa, że już wszystko wymyślono, osoby o otwartym umyśle mogą osiągnąć więcej, mogą widzieć rozwiązania, które dla innych nie istnieją. Ktoś kiedyś zobaczył ołówek i gumkę i stwierdził, że o wiele łatwiej byłoby się nimi posługiwać, gdyby je razem połączyć – i tak powstało coś nowego: ołówek z gumką. Takich przykładów jest więcej. W psychologii możemy znaleźć bardzo dużo metod znajdowania kreatywnych pomysłów, które pomogą w tworzeniu innowacji. Jednak osoby, które od razu widzą więcej kreatywnych rozwiązań będą w stanie szybciej i efektywnej znajdować nowe rozwiązania.
Jak ćwiczyć inteligencje kreatywną u dziecka
To w jaki sposób ćwiczyć kreatywność z dzieckiem? Najlepiej „bawić się” testem rozbieżności. Wziąć np. słowo „cegła” i wymyślać, co można by było zrobić z tą cegłą. Zbudować dom, zrobić z niej pocisk…. I co jeszcze? Podłożyć pod samochód zamiast lewarka, użyć jako kredy do malowania na asfalcie, dowiązać do butów aby być wyższym 😊 Pomysłów jest mnóstwo, a dzięki takim zabawom dzieci i dorośli mogą ćwiczyć się w inteligencji kreatywnej!
